Page 12 - JRIHS_VOL1_NO2

Journal of Ratchathani Innovative Health Sciences : Vol.1 No.2 July-September 2017 7

การวิจัยเชิงคุณภาพดานการศึกษาพยาบาลศาสตร
การวิจัยดานการศึกษาพยาบาล (Research in Nursing Education) เปนการวิจัย

เกี่ยวกับระบบการศึกษา ซึ่งประกอบดวยหลักสูตร ผูเรียน ผูสอน การเรียนการสอน โดยมี
วัตถุประสงคที่สําคัญคือ เพื่อพัฒนาผูเรียนใหเปนพยาบาลที่ดี มีความรูความสามารถตาม
ตองการ ความสําคัญของการวิจัยดานการศึกษาพยาบาลศาสตรไดแก ความสําคัญตอการพัฒนา
ศาสตรทางการพยาบาล โดยการสรางความรูใหมและการทําใหความรูที่มีอยูเดิม มีความลึกซึ้ง
กวางขวางมากขึ้น ความสําคัญตอการแกปญหาและพัฒนาการปฏิบัติการพยาบาลใหมีคุณภาพ

และประสิทธิภาพ ซึ่งจะสงผลโดยตรงแกผูรับบริการใหไดรับบริการที่ดี มีคุณภาพ เกิด
ภาวะแทรกซอนนอยที่สุด และพยาบาลไดรับประโยชนในการปฏิบัติการพยาบาลไดอยางมี
ประสิทธิภาพ

การวิจัยเชิงคุณภาพ เปนวิธีการที่ใชในการทําความเขาใจปรากฏการณตาง ๆ จากหลาย
มุมมองที่เกี่ยวของหรือการทําความเขาใจในบริบททางสังคมวัฒนธรรม สิ่งแวดลอม การเมือง
และการเปลี่ยนแปลงทางสังคม (Glesne, 2006 อางถึงใน Devadas, 2016) เปนการวิจัยที่เก็บ
รวบรวมขอมูลจากตัวแปรที่มีลักษณะเปนขอความที่บรรยายลักษณะ เหตุการณหรืออธิบาย

ปรากฏการณที่เกิดขึ้นวาเปนอยางไรตามสภาพแวดลอม ทําใหมีการสรุปผลการวิจัยเชิงลึกที่
คอนขางมีความซับซอน (สมชาย วรกิจเกษมสกุล, 2558: 15) ซึ่งในดานการศึกษาพยาบาล
ศาสตรไดพยายามที่จะปรับปรุงคุณภาพและมาตรฐานทางการพยาบาลเพื่อใหสอดคลองกับ
ความตองการทางสังคมในยุคศตวรรษที่ 21 โดยใชกระบวนการวิจัยเชิงคุณภาพเปนเครื่องมือที่

สําคัญอีกอยางหนึ่ง เพื่อชวยใหเกิดการพัฒนาไดอยางมีประสิทธิภาพ ซึ่งในบทความนี้จะได
นําเสนอรูปแบบของการวิจัยเชิงคุณภาพ 5 รูปแบบดังนี้
1. ปรากฏการณวิทยา (Phenomenology) เปนการศึกษาพฤติกรรมของมนุษยที่เปน
การศึกษาความรู แนวความคิด ความรูสึก อารมณ การตัดสินใจ ความเขาใจถึงความหมายและ

ระบบคุณคา รวมถึงวัฒนธรรมของกลุมคน เปนการศึกษาปรากฏการณตามคําบอกเลาของผูที่
ประสบกับเหตุการณนั้นโดยตรง ใหความสําคัญกับการศึกษาแบบองครวม มุงทําความเขาใจ
บุคคลผานกระบวนการหยั่งรู (Intuition) การสะทอนคิดพิจารณาอยางมีสติ การพรรณนาและ
ตีความขอมูลในสภาวการณที่เปนธรรมชาติ อธิบายประสบการณที่ศึกษาใหตรงกับสิ่งที่เกิดขึ้น

มากที่สุดและตรงไปตรงมาตามคําบอกเลาของผูใหขอมูล (ศิวพร ละมายนิล, 2557, อัศวิน มณี
อินทร, 2553, สัญญา เคณาภูมิ, 2557) Polit and Beck (2006) ไดแบงการศึกษาเชิง
ปรากฏการณออกเปน 4 ขั้นตอนไดแก การครอมดวยเครื่องหมายคําพูด (bracketing) เพื่อเปน
การปองกันไมใหความคิดและความเชื่อสวนบุคคลของผูวิจัยปนเปอนหรือมีผลตอขอมูลวิจัย การ

หยั่งรู (intuiting) การวิเคราะห(analyzing) และการพรรณา (describing) คือการทําความ
เขาใจและใหความหมายของปรากฏการณ (Polit and Beck, 2006 cited in Devadas B,
2016)