Page 11 - JRIHS VOL3 NO1 January - March 2019

6 Journal of Ratchathani Innovative Health Sciences : Vol.3 No.1 January-March 2019

ครรภครั้งแรกชากวาเกณฑ 12 สัปดาหได (Late Antenatal Care) ซึ่งมักจะพบในกลุมของสตรีที่
ตั้งครรภไมพึงประสงค และการตั้งครรภในวัยรุน โดยระหวางการฝากครรภอาจพบปญหาเชน การไม

มาฝากครรภตามนัด (loss ANC follow up) น้ําหนักไมขึ้นตามเกณฑขณะตั้งครรภ ทารกในครรภมี
ภาวะ IUGR และมีการติดเชื้อของโรคติดตอทางเพศสัมพันธขณะตั้งครรภ เปนตน
3. ปจจัยเสี่ยงดานสังคมเศรษฐกิจ (Sociodemographic risks) ไดแก การที่สตรีตั้งครรภ
และครอบครัวมีรายไดต่ํา การขาดการเขาถึงระบบสุขภาพ การตั้งครรภวัยรุน การตั้งครรภอายุมาก
จํานวนการตั้งครรภ สถานภาพสมรส สภาพแวดลอมในการดูอาศัย และเชื้อชาติศาสนา ที่มีผลตอ

การดูแลและเขาถึงการบริการสุขภาพขณะตั้งครรภ ที่มีผลกระทลตอสุขภาพของสตรีตั้งครรภและ
ทารกในครรภทั้งทางตรงและทางออมได
4. ปจจัยดานสิ่งแวดลอม (Environment factors) ไดแกการติดเชื้อตางๆขณะตั้งครรภ การ

ไดรับสารกัมภาพรังสี การไดรับสารพิษตางๆขณะตั้งครรภ (Teratogen) รวมถึงการสูบหรือสูดดม
ควันบุหรี่ ที่อาจสงผลใหทารกในครรภ เชน การแทง ทารกตายในครรภ ทารกพิการแตกําเนิด คลอด
กอนกําหนด ทารกในครรภมีพัฒนาการลาชา และทารกแรกเกิดน้ําหนักตัวนอย เปนตน

เกณฑการประเมินความเสี่ยงสูงขณะตั้งครรภ

การใชเกณฑประเมินการตั้งครรภที่มีความเสี่ยงสูงนั้นมีหลายมีหลายรูปแบบการ
ประเมินความเสี่ยงซึ่งขึ้นอยูกับการใชเกณฑของการประเมินและคัดกรองปจจัยเสี่ยงตางๆเปน
หลักในการพิจารณา สําหรับประเทศไทย ปจจุบันกรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข (2560) ได

กําหนดแบบประเมินความเสี่ยงของสตรีตั้งครรภใชซักประวัติ สตรีตั้งครรภในการมาฝากครรภ
ครั้งแรก โดยประเมินความเสี่ยงจากประวัติการตั้งครรภและการคลอดในอดีต ประวัติการ
ตั้งครรภปจจุบัน และประวัติทางอายุรกรรม ดังรายละเอียดตอไปนี้
ประวัติการตั้งครรภและการคลอดในอดีต ไดแก ประวัติวาสตรีตั้งครรภเคยมีทารกตาย

ในครรภหรือเสียชีวิตแรกเกิด (1 เดือนแรก) เคยแทง 3 ครั้ง ติดตอกันหรือมากกวาติดตอกัน เคย
คลอดบุตรน้ําหนักนอยกวา 2,500 กรัม หรือคลอดเมื่ออายุครรภนอยกวา37 สัปดาห เคยคลอด
บุตรน้ําหนักมากกวา4,000 กรัม เคยเขารับการรักษาพยาบาลความดันโลหิตสูงระหวางตั้งครรภ
หรือครรภเปนพิษ และเคยผาตัดอวัยวะในระบบสืบพันธุ เชน เนื้องอกมดลูก ผาตัดปากมดลูก

ผูกปากมดลูก ฯลฯ หรือไม
ประวัติการตั้งครรภปจจุบัน ไดแก การตั้งครรภแฝด สตรีตั้งครรภมีอายุนอยกวา 17 ป
หรืออายุมากกวา 35 ป (นับถึง EDC) มีหมูเลือด Rh Negative มีเลือดออกทางชองคลอด มีกอน
ในอุงเชิงกราน คาความดันโลหิต Diastolic ≥ 90 mmHg และดัชนีมวลกายนอยกวา 18.5 กก./ตรม.

หรือไม ประวัติทางอายุรกรรม ไดแก ภาวะโลหิตจาง โรคเบาหวาน โรคไต โรคหัวใจ การใชยา
และสารเสพติด การดื่มแอลกอฮอล การสูบบุหรี่ และ/หรือคนใกลชิดสูบบุหรี่ และโรคอายุรก
รรมอื่นๆ เชน ไทรอยด SLE เปนตน