Page 11 - JRIHS VOL2 NO4 October-December 2018

6 Journal of Ratchathani Innovative Health Sciences : Vol.2 No.4 October-December 2018

เลือกกิจกรรมดวยตนเอง รวมทั้งการสนับสนุนการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการบริโภคจากขาว
เหนียวในวิถีถิ่นเปนขาวขาว การใชเมนูอาหารพื้นบานพะเยาแทนเมนูอาหารไทยจานดวน (ขาวผัด

ขาวขาหมู ขาวมันไก) ตลอดจนการเสริมแรงใหครอบครัวรับรูวา การปรุงอาหารของคนใน
ครอบครัวมีอิทธิพลสําคัญตอการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการบริโภคของผูปวย การเนนย้ําการ
บริโภคที่ถูกชนิด ถูกปริมาณ ถูกเวลา ภายใตวิถีวัฒนธรรม (ชณิตา ประดิษฐสถาพร, 2559) แสดง
ใหเห็นวาพยาบาลดําเนินการภายใตบทบาทพยาบาลในฐานะผูใหความรู (Health Educator
Role) ซึ่งจําเปนตองทําในลักษณะเนนผูปวยเปนศูนยกลาง (patient care center) ทําใหระดับ

น้ําตาลในเลือด (FBS) และระดับน้ําตาลในเลือดสะสม (HbA1C) ของผูปวยคงที่นานกวา 8 เดือน
2. ระดับระบบบริการสุขภาพ และความเชื่อมโยงชุมชน เปนปฏิสัมพันธระหวางองคกร
บริการสุขภาพ และองคประกอบของชุมชน แบงเปนการบริหารจัดการภายในองคกรสุขภาพ และ

การเสริมการมีสวนรวมของชุมชน พบวาการพัฒนาระบบบริการเบาหวานสูระบบบริการปฐมภูมิ
ในเครือคายบริการสุขภาพของอําเภอปว จังหวัดนาน ซึ่งผูปวยอยูในพื้นที่หางไกล ยากตอการ
เขาถึงบริการ เครือขายบริการสุขภาพจัดใหมีแพทยประจําโรงพยาบาลเปนพี่เลี้ยงใหแกพยาบาล
เวชปฏิบัติชุมชน ทําใหเกิดการพัฒนาระบบบริการที่ดีผานการวางระบบชวยเหลือ ใหคําปรึกษา

ผานโปรแกรม Skype และการโทรศัพท ผลลัพธทําใหเกิดความมั่นใจแกพยาบาลเวชปฏิบัติ
ชุมชนในการดูแลผูปวยเบาหวาน กอใหเกิดสัมพันธภาพที่ดีระหวางแพทย พยาบาล และ
บุคลากรอื่นในโรงพยาบาล เกิดความมั่นใจในการใชบัญชียาหลักของผูปวย และครอบครัว
ตลอดจนเกิดความพึงพอใจของผูปวย และญาติ (กอบกุล ยศณรงค, 2555)

การพัฒนาระบบงานบริการสงมอบยา และใหคําแนะนําการใชยา อําเภอวังเจา จังหวัด
ตาก ภายใตพยาบาลวิชาชีพระดับปฐมภูมิและทีมสนับสนุน เชน เภสัชกร อสม. ผูนําชุมชน ดวย
การพัฒนาระบบงานแบบมีสวนรวม โดยปรับแนวปฏิบัติของผูใหยา เพิ่มระยะเวลาในการให
คําแนะนําการใชยากับผูปวยแตละราย การปรับวัดนัดรับยาตามความตองการของผูปวย สงผล

ใหลดปญหาระบบ และเปลี่ยนกระบวนทัศนในการใหยา รวมทั้งทําใหผูปวยเบาหวานใชยาได
ถูกตองเพิ่มขึ้น นอกจากนั้น ผูใหบริการสุขภาพรวมทั้งพยาบาลวิชาชีพ ยังเห็นวาการจัดการ
ระบบบริการสุขภาพ การประสานงานกับชุมชน และการบูรณาการองคประกอบการดูแลผูปวย
โรคไมติดตอเรื้อรังมีผลตอการดูแลโรคเรื้อรัง ในชุมชนที่มีความหลากหลายทางวัฒนธรรมของ

ภาคเหนือ (สุทธีพร มูลศาสตร, ชมนาด พจนามาตรและนิชธาวัลย ถาวร, 2560) จึงเห็นไดวา
บทบาทพยาบาลในระบบบริการสุขภาพปฐมภูมิในฐานะผูใหบริการสุขภาพ (Health Care
Provider Role) เปนสิ่งจําเปน แตบทบาทในฐานะผูประสานงาน (Co-coordinator Role) โดย
ยึดผูปวยเปนสูงกลาง เปนสมรรถนะที่จําเปนอยางยิ่ง

3. ระดับปจจัยแวดลอมดานนโยบาย (Positive policy environment) ทั้งการเสริมสราง
ความเขมแข็งของเครือขาย การสนับสนุนงบประมาณอยางตอเนื่อง การพัฒนากําลังคนและการ
จัดหาผูนํา การขับเคลื่อน พบวานโยบายชุมชนลดเบาหวาน กติกาชุมชนลดหวาน มัน เค็มในงาน