Page 19 - JRIHS VOL2 NO3 July-September 2018
P. 19
14 Journal of Ratchathani Innovative Health Sciences : Vol.2 No.-3 July-September 2018
5. แนวคิดทฤษฎีการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมแบบผสมผสาน
ทฤษฎีการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมแบบผสมผสาน (Integrated Theory of Health
Behavior change) เชื่อวา การที่บุคคลจะสามารถจัดการกับตนเองในการดูแลโรคเรื้อรังได โดย
การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมนั้น ประกอบไปดวย 3 องคประกอบ คือ ความรูและความเชื่อ การ
เพิ่มทักษะและความสามารถในการกํากับตนเอง และการชวยเหลือทางดานสังคม
- ความรูและความเชื่อ (Knowledge and beliefs)
ทฤษฎีการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมแบบผสมผสาน กลาววา บุคคลจะมีแนวโนมในการ
ปฏิบัติตามคําแนะนําดานสุขภาพ ถาบุคคลนั้นไดรับขอมูลที่สงเสริมความเชื่อดานสุขภาพที่
เกี่ยวของกับพฤติกรรมนั้น ซึ่ง Becker และ Maiman กลาวถึง ปจจัยที่เกี่ยวกับความเชื่อดาน
สุขภาพ 5 ประการ ไดแก การรับรูโอกาสเสี่ยงของโรค การรับรูถึงความรุนแรงของโรค การรับรู
ประโยชนของการปองกันและรักษาโรค การรับรูอุปสรรคตอการปฏิบัติ แรงจูงใจดานสุขภาพ
และปจจัยรวมซึ่งเปนปจจัยอื่นๆ นอกเหนือจากปจจัยที่กลาวมาขางตนที่ชวยสงเสริมใหบุคคลมี
การปฏิบัติในการดูแลสุขภาพที่ถูกตอง โดยความรูและความเชื่อมีผลตอการพัฒนาสมรรถนะ
เฉพาะสําหรับการดูแลตนเองเมื่อเกิดโรค ผลลัพธที่คาดหวัง และการตั้งเปาหมายในการ
ปรับเปลี่ยนพฤติกรรม
- ทักษะและความสามารถในการกํากับตนเองแนวคิดการ (Self-regulation skills and
abilities
การกํากับตนเอง (Self-regulation) เปนกระบวนการที่บุคคลใชในการปรับเปลี่ยน
พฤติกรรม แนวคิดการกํากับตนเองเปนแนวคิดที่สงเสริมใหบุคคลไดเรียนรูตระหนักและเห็น
ความสําคัญในการดูแลตนเอง โดยแคนเฟอร (Kanfer, 1991 อางถึงใน สุพิณญา คงเจริญ, ชด
ชอย วัฒนะ และธีรนุช หานิรัติศัย 2556) เชื่อวา การกํากับตนเองมีประสิทธิภาพในการทํา ให
เกิดการคงอยูของพฤติกรรม ประกอบดวยแนวคิดหลัก3 ประการ ไดแก การเฝาระวังตนเอง
(self-monitoring) ซึ่งเปนกระบวนการคิดพิจารณาอยางรอบคอบในการที่จะปฏิบัติพฤติกรรม
โดยมีการสังเกตพฤติกรรมและบันทึกพฤติกรรมที่เกิดขึ้น การประเมินผลที่เกิดจากพฤติกรรม
ตนเอง (self-evaluation) เปนการวัดผลที่เกิดขึ้นจากพฤติกรรมโดยการเปรียบเทียบขอมูลที่ได
จากการเฝาระวังตนเองกับเปาหมายหรือเกณฑที่กําหนด นํา ไปสูการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรม
และการเสริมแรงตนเอง(self-reinforcement) ซึ่งเปนการสงเสริมใหเกิดการคงอยูของ
พฤติกรรม การกํากับตนเองเปนปฏิกิริยาการตอบสนองของบุคคลที่เกิดจากการเรียนรูโดยขึ้นอยู
กับความใสใจ ความคิดการตัดสินใจ และความสามารถในการคิด วิเคราะหของแตละบุคคล
กระบวนการสังเกต ดังนั้น การกํากับตนเองจึงเปนองคประกอบหนึ่งของในการปรับเปลี่ยน
พฤติกรรมและสงผลดีตอการควบคุมโรค
- การชวยเหลือทางดานสังคม (Social facilitation)