Page 16 - JRIHS VOL2 NO3 July-September 2018

Journal of Ratchathani Innovative Health Sciences : Vol.2 No.-3 July-September 2018 11

ผูปวยสามารถปรับตัวเขากับความเจ็บปวยโรคเบาหวานได และสงเสริมใหมีความสามารถในการ
ดูแลตนเองเพิ่มมากขึ้น

3. ครอบครัวมีสวนในการเสริมสรางพลังอํานาจใหกับผูปวยเบาหวาน ในกรณีที่ผูปวย
เบาหวาน ไมมีกําลังใจ ทอแทตอสภาวการณเจ็บปวยของโรคเบาหวานที่เกิดขึ้น หรือแมแต
การกลับมารักษาซ้ํา ในโรงพยาบาลบอยครั้งทําใหผูปวยรูสึกเบื่อหนายและทอแทได การไดรับ
เสริมสรางพลังอํานาจจากครอบครัวเปนสิ่งที่สําคัญสําหรับผูปวย ซึ่งจะมีผลตอการเพิ่มระดับพลัง
อํานาจในการควบคุมสถานการณจัดการกับความเจ็บปวย

3. แนวคิดเกี่ยวกับการมีสวนรวมของชุมชน
การมีสวนรวมของชุมชน หมายถึง การที่บุคคลที่เปนสมาชิกของชุมชนมีสวนในการวาง
แผนการดําเนินกิจกรรม ควบคุมกํากับและประเมินผล โดยอาศัยทรัพยากรในทองถิ่นเพื่อใหเกิด

ประโยชนดวยการพึ่งตนเอง การสงเสริมการมีสวนรวมของชุมชน จึงเปนการเปดโอกาสให
ประชาชนไดมีสวนรวมในการพัฒนาขีดความสามารถของตนในการจัดการควบคุม การปฏิบัติ
และรวมรับผิดชอบในงานตางๆ อันมีผลกระทบตอตัวประชาชนเอง หรือการเปดโอกาสให
ประชาชนหรือบุคคลหนึ่งบุคคลใดเขามารวมมือในโครงการพัฒนาชุมชน ซึ่งลักษณะของการเชา

รวม ประกอบดวย ความกระตือรือรน มีการรวมมือ การสรางพลังในการพัฒนา การมีสิทธิใน
ตัดสินใจเลือกทางเลือกที่จะเกิดประโยชนตอชุมชนมากที่สุด (ทวีทอง หงสวิวัฒน, 2527 อางถึง
ใน นิรมล เมืองโสม, 2553) ดังนั้น การมีสวนรวมของชุมชน คือ หัวใจของการพัฒนาในดาน
สุขภาพที่เปนรูปธรรม (นวรัตน สุวรรณผอง, 2545 อางถึงใน นิรมล เมืองโสม, 2553)

ระดับการมีสวนรวมของชุมชน องคการอนามัยโลก (World Health Organization)
ไดเสนอรูปแบบการมีสวนรวมที่ถือวาเปนรูปแบบที่แทจริงหรือสมบูรณนั้น จะตองประกอบไป
ดวยกระบวนการ 4 ขั้นตอน คือ 1) การวางแผน ประชาชนตองมีสวนรวมในการวิเคราะหปญหา
จัดระดับความสําคัญตั้งเปาหมาย กําหนดการใชทรัพยากร กําหนดวิธีติดตามและประเมินผล

และตองมีการตัดสินใจดวยตัวเองดวย 2) การดําเนินกิจกรรม ประชาชนตองมีสวนรวมในการ
จัดสรร ควบคุม ดานการเงินและการบริหาร 3) การใชประโยชน ประชาชนตองมีความสามารถ
ในการนาเอากิจกรรมมาใชใหเกิดประโยชนได ซึ่งเปนการยกระดับของการพึ่งตนเองและควบคุม
ทางสังคม 4) การไดรับประโยชน ประชาชนจะตองไดรับการแจกจายผลประโยชนจากชุมชนใน

พื้นที่ที่เทาๆ กัน ซึ่งจะเปนผลประโยชนสวนตัว สังคม หรือวัตถุได การเขาไปมีสวนรวมของ
ประชาชนในโครงการพัฒนาชนบท มีขั้นตอนตางๆ คือ กําหนดแนวคิดโครงการ (Program
Conceptualization) กําหนดนโยบาย (Policy Development) กําหนดโครงการ (Program
Formation) กําหนดแผนงานโครงการ (Program Planning) ปฏิบัติตามโครงการ (Program

Implementation) ประเมินผลโครงการ (Program Evaluation) และวางแผนโครงการใหม
(Program Re-planning) การมีสวนรวมของชุมชนมีความสําคัญและเปนหัวใจของการพัฒนา
ชุมชน โดยการมีสวนรวมของชุมชนทําใหเกิดการพัฒนาชุมชนได ดังนี้ (นวรัตน สุวรรณผอง,