Page 9 - JRIHS VOL2 NO3 July-September 2018

4 Journal of Ratchathani Innovative Health Sciences : Vol.2 No.-3 July-September 2018

ถึงแมจะยังไมไดรับการวินิจฉัยเปนโรคความดันโลหิตสูงหรือโรคเบาหวานแตมีความเสี่ยงตอการ
เกิดโรค นอกจากนี้ จากการเยี่ยมบานของผูสูงอายุและไดสนทนากับญาติซึ่งเปนผูดูแลผูปวย ยัง

พบวา ญาติมีความกระตือรือรนที่จะไดความรูและเรียนรูแนวทางในการดูแลผูปวย ตองการใหมี
ผูเยี่ยมเยียนผูปวยที่บาน และมีความตองการใหมีกิจกรรมที่จะสงเสริมใหผูปวยมีการดูแลตนเอง
อยาตอเนื่องและยั่งยืน
เมื่อพิจารณาถึงลักษณะของชุมชน รวมทั้งปจจัยภายในและภายนอกชุมชนที่อาจมีผล
ทําใหเกิดความเสี่ยงตอการเกิดโรคเบาหวานและโรคความดันโลหิต พบวา แตเดิมประชาชนสวน

ใหญประกอบอาชีพเกษตรกรรม โดยเฉพาะทํางาน และมีการเพาะปลูกพืชอื่นๆ มีคนวัยทํางาน
สวนนอยที่ออกไปทํางานนอกเขตชุมชน ประชาชนมีการประกอบอาชีพตามภูมิปญญาทองถิ่น
เชน การทําแคบหมู ขาวแตน แกะสลัก ขนมไทย น้ําพริก และดอกไมจันทน เปนตน แตใน

ปจจุบันเนื่องจากความเจริญทางดานเทคโนโลยี รวมทั้ง การขยายตัวของชุมชนเมืองเขามาใน
ชนบท และการขยายตัวทางเศรษฐกิจของจังหวัดและประเทศ ทําใหวิถีชีวิตของคนในชุมชน
เปลี่ยนแปลงไปจากแบบชนบทดั้งเดิมไปสูความเปนสังคมเมืองมากขึ้น ประชาชนวัยทํางาน
ออกไปทํางานนอกบานหรือนอกเขตพื้นที่ชุมชนเปนสวนใหญ มีเพียงผูสูงอายุเทานั้นที่ประกอบ

อาชีพเกษตรกรรมหรือรับจางตางๆ ภายในชุมชน แหลงทํางานนอกเขตชุมชน ไดแก บริษัทหาง
รานในตัวเมืองจังหวัดเชียงใหม หรือโรงงานอุตสาหกรรมในเขตชานเมืองรอบ ๆ สวนในพื้นที่ก็
ไดมีการสรางโรงงานและมีการจางงาน เชน โรงงานพลาสติก โรงงานเครื่องเทศ วิถีชีวิตของคน
ในชุมชนจึงเปลี่ยนแปลงไปจากแบบชุมชนชนบทไทย ไปเปนการดําเนินชีวิตรีบเรง ตองทํางาน

แขงกับเวลาเนื่องจากการจราจร ไมสะดวก ทําใหไมมีเวลาจัดสรรในการดําเนินชีวิตมากนัก
กิจกรรมสวนใหญเปนแบบเรงดวน แมแตการรับประทานอาหารที่เคยรับประทานอาหารพื้นบาน
ก็เปลี่ยนไปเปนการซื้ออาหารปรุงสําเร็จหรืออาหารที่สั่งจากรานอาหารหรือรานสะดวกซื้อ
นอกจากนี้ ครอบครัวยังมีเวลาใหกันนอยลงเนื่องจากตองออกไปทํางานนอกบาน และกลุมตางๆ

ที่เคยจัดในชุมชน ก็มีผูเขารวมกิจกรรมลดลง เชน จะเห็นวากลุมออกกําลังกายบางกลุมมีจํานวน
ผูออกกําลังกายนอยลง หรือบางกลุมไมมีการจัดกิจกรรมอีก เปนผลสืบเนื่องจากแบบแผนการ
ดําเนินชีวิตที่ประชาชนวัยทํางานออกไปประกอกบอาชีพนอกชุมชนมากขึ้น ซึ่งผลกระทบจาก
พฤติกรรมการดําเนินชีวิตที่เปลี่ยนไป ทําใหปญหาการเจ็บปวยดวยโรคติดตอไมเรื้อรังมีแนวโนม

สูงขึ้นโดยเฉพาะโรคเบาหวานและโรคความดันโลหิตสูงเปนปญหาสุขภาพโรคเรื้อรังสองอันดับ
แรกของชุมชน
กระบวนการสรางเสริมความเขมแข็งของผูปวยครอบครัว และชุมชนในการดูแลสุขภาพ
ผูปวยโรคเบาหวานและโรคความดันโลหิตสูงใหมีสุขภาพดีตามวิถีชุมชน มีขั้นตอนดังนี้

ระยะที่ 1 ขั้นวางแผน ขั้นตอนนี้เปนการศึกษาสถานการณการดูแลสุขภาพผูปวย
โรคเบาหวานและความดันโลหิตสูงในระดับบุคคล ครอบครัว และชุมชน และปจจัยที่เกี่ยวของ
วิธีการ มีรายละเอียดดังนี้