Page 33 - JRIHS VOL3 NO1 January - March 2019
P. 33
28 Journal of Ratchathani Innovative Health Sciences : Vol.3 No.1 January-March 2019
ตาง ๆ เชน การรับประทานอาหาร การออกกําลังกาย การใชยา การรักษาตอเนื่อง จะสงผล
ระดับน้ําตาลในเลือดสูง เมื่อระดับน้ําตาลในเลือดสูงเปนเวลานานๆ จะทําใหเกิดภาวะแทรกซอน
ในระบบตางๆ ไดแก ภาวะแทรกซอนที่ไต ภาวะแทรกซอนที่ตา หลอดเลือดหัวใจตีบ โรคหลอด
เลือดสมอง แผลเบาหวานที่เทา และสูญเสียอวัยวะ (สุพัตรา ศรีวณิชชากร, 2560) การควบคุม
โรคเบาหวานมีความสําคัญในการลดหรือชะลอการเกิดภาวะแทรกซอนโดยการควบคุมระดับ
น้ําตาลในเลือดใหอยูในเกณฑปกติหรือใกลเคียงปกติมากที่สุด ผูปวยตองมีการควบคุมอาหาร
รับประทานยา ออกกําลังกาย จัดการกับความเครียดและรักษาตอเนื่อง (นันทิยา วัฒายุ, 2552)
ดังนั้นผูที่ปวยโรคเบาหวาน จึงจําเปนตองมีพฤติกรรมดูแลสุขภาพตนเองที่ดี หากสามารถดูแล
สุขภาพตนเองจนควบคุมระดับน้ําตาลในเลือดใหคงที่ได อัตราการเกิดภาวะแทรกซอนก็จะลดลง
(รื่นจิต เพชรชิต, 2557)
โรงพยาบาลสงเสริมสุขภาพตําบลดงบัง (2562) มีผูปวยเบาหวานที่ขึ้นทะเบียนรักษา
ทั้งหมด ทั้งหมด 127 คน เปนผูปวยเบาหวานที่ควบคุมระดับน้ําตาลได จํานวน 51 คน คิด
เปนรอยละ 40.16 และเปนผูปวยที่ควบคุมไมไดมีระดับน้ําตาลในเลือดสูงกวา140 mg/dl มีคา
น้ําตาลสะสมในเลือดหรือฮีโมโกลบินที่มีน้ําตาลเกาะ (Glycosylated Hemoglobin: HbA1C)
มากกวาหรือเทากับ 7% จํานวน 6 คน คิดเปนรอยละ 59.84 โรงพยาบาลสงเสริมสุขภาพตําบล
ดงบังไดจัดรูปแบบบริการดูแลผูปวยเบาหวาน โดยจัดคลินิกโรคเรื้อรัง และมีแพทยไปหมุนเวียน
เดือนละ 1 ครั้ง รวมกับทีมสหวิชาชีพ มีพยาบาลวิชาชีพเปนผูใหการพยาบาล และดําเนิน
กระบวนการดูแลผูปวยเบาหวาน ทั้งเชิงรุก โดยการติดตามเยี่ยมบาน จากการศึกษานํารอง โดย
การสนทนากลุมกับผูปวยเบาหวานที่มารับบริการที่โรงพยาบาลสงเสริมสุขภาพตําบลดงบัง
จํานวน 26 คน พบวา ผูปวยเบาหวานจํานวน18 คน (รอยละ 69.23) มีระดับน้ําตาลเกินเกณฑ
มากกวา 140 มิลลิกรัมเปอรเซ็นต ไมไดออกกําลังกาย จํานวน 14 คน (รอยละ 53.85) ไมได
ควบคุมอาหาร จํานวน 11 คน (รอยละ42.31) รับประทานยาไมสม่ําเสมอ/ไมถูก จํานวน 7 คน
(รอยละ 26.92) และมีความเครียดหรือวิตกกังวลจากการเจ็บปวยจํานวน 3 คน (รอยละ 11.54)
จากการทบทวนวรรณกรรมและงานวิจัยที่ผานมา พบวา ถึงแมจะมีการจัดโปรแกรมสุข
ศึกษาในรูปแบบตางๆ ใหกับกลุมเสี่ยงเพื่อปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพปองกันโรคเบาหวานชนิดที่
2 แตก็ยังพบวามีกลุมเสี่ยงเบาหวานและมีผูปวยเบาหวานรายใหมเกิดขึ้นทุกๆปที่ (Sallis and
Owen, 2002) จากแนวคิดแบบจําลองการสงเสริมสุขภาพของ Pender (2011) สรุปไววา
พฤติกรรมสงเสริมสุขภาพ เปนพฤติกรรมที่บุคคลกระทําเปนปกติ สม่ําเสมอจนกลายเปนแบบแผน
ในการดําเนินชีวิตและเปนนิสัยสุขภาพเพื่อปองกันโรคและสงเสริมสุขภาพ คงไวซึ่งภาวะสุขภาพที่ดี
ยกระดับของภาวะสุขภาพ เพื่อความผาสุกในชีวิต ผูวิจัยไดนําแนวคิดดังกลาวมาประยุกตใชในการ
แกปญหาผูปวยเบาหวานที่มีพฤติกรรมสรางเสริมสุขภาพที่ไมถูกตอง โดยจัดโปรแกรมสรางเสริม
สุขภาพสําหรับผูปวยโรคเบาหวาน เพื่อสงเสริมใหผูปวยเบาหวานมีพฤติกรรมการดูแลสุขภาพที่
เหมาะสม สามารถควบคุมระดับน้ําตาลในเลือด และลดภาวะแทรกซอนที่เกิดขึ้นไดตอไป