Page 33 - JRIHS VOL3 NO1 January - March 2019

28 Journal of Ratchathani Innovative Health Sciences : Vol.3 No.1 January-March 2019

ตาง ๆ เชน การรับประทานอาหาร การออกกําลังกาย การใชยา การรักษาตอเนื่อง จะสงผล
ระดับน้ําตาลในเลือดสูง เมื่อระดับน้ําตาลในเลือดสูงเปนเวลานานๆ จะทําใหเกิดภาวะแทรกซอน

ในระบบตางๆ ไดแก ภาวะแทรกซอนที่ไต ภาวะแทรกซอนที่ตา หลอดเลือดหัวใจตีบ โรคหลอด
เลือดสมอง แผลเบาหวานที่เทา และสูญเสียอวัยวะ (สุพัตรา ศรีวณิชชากร, 2560) การควบคุม
โรคเบาหวานมีความสําคัญในการลดหรือชะลอการเกิดภาวะแทรกซอนโดยการควบคุมระดับ
น้ําตาลในเลือดใหอยูในเกณฑปกติหรือใกลเคียงปกติมากที่สุด ผูปวยตองมีการควบคุมอาหาร
รับประทานยา ออกกําลังกาย จัดการกับความเครียดและรักษาตอเนื่อง (นันทิยา วัฒายุ, 2552)

ดังนั้นผูที่ปวยโรคเบาหวาน จึงจําเปนตองมีพฤติกรรมดูแลสุขภาพตนเองที่ดี หากสามารถดูแล
สุขภาพตนเองจนควบคุมระดับน้ําตาลในเลือดใหคงที่ได อัตราการเกิดภาวะแทรกซอนก็จะลดลง
(รื่นจิต เพชรชิต, 2557)

โรงพยาบาลสงเสริมสุขภาพตําบลดงบัง (2562) มีผูปวยเบาหวานที่ขึ้นทะเบียนรักษา
ทั้งหมด ทั้งหมด 127 คน เปนผูปวยเบาหวานที่ควบคุมระดับน้ําตาลได จํานวน 51 คน คิด
เปนรอยละ 40.16 และเปนผูปวยที่ควบคุมไมไดมีระดับน้ําตาลในเลือดสูงกวา140 mg/dl มีคา
น้ําตาลสะสมในเลือดหรือฮีโมโกลบินที่มีน้ําตาลเกาะ (Glycosylated Hemoglobin: HbA1C)

มากกวาหรือเทากับ 7% จํานวน 6 คน คิดเปนรอยละ 59.84 โรงพยาบาลสงเสริมสุขภาพตําบล
ดงบังไดจัดรูปแบบบริการดูแลผูปวยเบาหวาน โดยจัดคลินิกโรคเรื้อรัง และมีแพทยไปหมุนเวียน
เดือนละ 1 ครั้ง รวมกับทีมสหวิชาชีพ มีพยาบาลวิชาชีพเปนผูใหการพยาบาล และดําเนิน
กระบวนการดูแลผูปวยเบาหวาน ทั้งเชิงรุก โดยการติดตามเยี่ยมบาน จากการศึกษานํารอง โดย

การสนทนากลุมกับผูปวยเบาหวานที่มารับบริการที่โรงพยาบาลสงเสริมสุขภาพตําบลดงบัง
จํานวน 26 คน พบวา ผูปวยเบาหวานจํานวน18 คน (รอยละ 69.23) มีระดับน้ําตาลเกินเกณฑ
มากกวา 140 มิลลิกรัมเปอรเซ็นต ไมไดออกกําลังกาย จํานวน 14 คน (รอยละ 53.85) ไมได
ควบคุมอาหาร จํานวน 11 คน (รอยละ42.31) รับประทานยาไมสม่ําเสมอ/ไมถูก จํานวน 7 คน

(รอยละ 26.92) และมีความเครียดหรือวิตกกังวลจากการเจ็บปวยจํานวน 3 คน (รอยละ 11.54)
จากการทบทวนวรรณกรรมและงานวิจัยที่ผานมา พบวา ถึงแมจะมีการจัดโปรแกรมสุข
ศึกษาในรูปแบบตางๆ ใหกับกลุมเสี่ยงเพื่อปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพปองกันโรคเบาหวานชนิดที่
2 แตก็ยังพบวามีกลุมเสี่ยงเบาหวานและมีผูปวยเบาหวานรายใหมเกิดขึ้นทุกๆปที่ (Sallis and

Owen, 2002) จากแนวคิดแบบจําลองการสงเสริมสุขภาพของ Pender (2011) สรุปไววา
พฤติกรรมสงเสริมสุขภาพ เปนพฤติกรรมที่บุคคลกระทําเปนปกติ สม่ําเสมอจนกลายเปนแบบแผน
ในการดําเนินชีวิตและเปนนิสัยสุขภาพเพื่อปองกันโรคและสงเสริมสุขภาพ คงไวซึ่งภาวะสุขภาพที่ดี
ยกระดับของภาวะสุขภาพ เพื่อความผาสุกในชีวิต ผูวิจัยไดนําแนวคิดดังกลาวมาประยุกตใชในการ

แกปญหาผูปวยเบาหวานที่มีพฤติกรรมสรางเสริมสุขภาพที่ไมถูกตอง โดยจัดโปรแกรมสรางเสริม
สุขภาพสําหรับผูปวยโรคเบาหวาน เพื่อสงเสริมใหผูปวยเบาหวานมีพฤติกรรมการดูแลสุขภาพที่
เหมาะสม สามารถควบคุมระดับน้ําตาลในเลือด และลดภาวะแทรกซอนที่เกิดขึ้นไดตอไป